Gerçek Gazetesi
İmdat GÜÇLÜ
Köy Enstitüleri"nin 74. kuruluş yıldönümü nedeniyle Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Söke Şube Başkanı Münevver Örnek bir açıklama yaptı. Örnek açıklamasında köy enstitülerinin kuruluş yıldönümünün buruk bir şekilde kutlandığını kaydederek, şunları söyledi, “Köy Enstitüleri"ni, 74.kuruluş yıldönümünde hüzün dolu duygularla kutluyoruz.
Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti"nin ekonomik zorluklarının yanı sıra en önemli sorunu da eğitim ve kültür sorunuydu.
Yüce Önder Atatürk, Kurtuluş Savaşı"ndan sonra “Asıl savaşımız şimdi başlıyor, cehaletle savaşma, onu yenmek en acil görevimizdir” diyerek, eğitim-öğretim, kültür seferberliğini başlatmıştır. İlk olarak Harf devrimini yaptı. Ardından Millet Mektepleri ile okuma-yazma seferberliği başlattı.
Ulusal eğitimin önünde öğretmen ve okul yetersizliği büyük engeldi. Askerliğini çavuş, onbaşı olarak yapmış okur-yazar gençleri kısa bir eğitimden geçirerek kendi köylerine eğitmen olarak gönderdiler.
Atatürk ve Türk aydınları kalkınmanın köyden başlaması gerektiğini biliyorlardı. Kendi ülkemiz insanının beyin gücüyle yaratıcılığını birleştirerek toplumun en yoksul köy çocuklarının kendi emekleriyle ücretsiz, iş içinde eğitim-öğretim görebilcekleri, demokrasinin sözle değil, özle yaşanabileceği bir proje gerektiğini düşündüler. M.E.B. Hasan Ali Yücel ve İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç önderliğinde Köy Enstitüleri adıyla bu proje gerçekleştirildi.
17 Nisan 1940"da çıkarılan bir yasayla kurulan bu okullar, bir çok zorlukları yenerek okulun öğretmenleri öğrencileri, usta öğreticileri eliyle tek tek imece yöntemiyle Anadolu"nun bozkırına can suyu verircesine 21 tane Köy Enstitüsü kuruldu. Bu okullarda öğrenciler kültür derslerinden sonra yapı işleri hayvancılık, dikiş, arıcılık, bahçe işleri ile kendileri üretip, kendileri tüketiyorlardı.
Dünyanın eğitim sistemi literatürüne geçecek kadar önemli olan Köy Enstitüleri İş İçinde Eğitim modeli olarak en gelişmiş ülkelere bile örnek olmuştur.
1945"te II. Dünya Savaşı"nın sona ermesi ile Türkiye, Atatürk"ün bağımsızlık ilkesinden uzaklaşarak emperyalizme yüzünü döndü. Amerikan mandacıları ülke siyasetine egemen oldular. Bu durum ülkemizin ekonomik sisteminde iç ve dış politikasında olumsuz etkileri olduğu gibi eğitim sistemine de yansıdı. 1947"de yapılan hükümet değişikliği ile Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç görevden alındı. Köy Enstitülerinin işleyiş ve yapısı bozulmaya başladı, yönetici ve öğretmenleri sürgüne uğradı. 1954"te çıkarılan bir yasa ile Köy Enstitüleri resmen kapatıldı. Böylece Anadolu"nun her köşesine ışık saçan bu eğitim ocakları söndürüldü. İlköğretmen okulları adı altında ezberci eğitime dönüldü.
Bu olay Türkiye"nin eğitim sistemine vurulan kara bir lekedir, buna rağmen Köy Enstitüleri"ne duyulan sevgi ve özlem Türk toplumunun yüreğinde aynı canlılığınla sürüyor. Mandacı zihniyetler bunu yok edemediler, edemeyecekler.
Köy Enstitüleri"nin kuruluşunda, işleyişinde emeği geçen tüm yönetici, öğretmen, usta öğretici ve öğrencilerini saygı ve sevgi ile anıyoruz, yaşayanlarına sağlıklı uzun ömürler diliyoruz”