Bugün Türkiye’de “DEVLET BİÇİMLERİ” tartışılıyor.  İktidarlar başarılı oldukları zaman bu başarılarını kendilerine mal ederek, öğünüyorlar. Başarısız oldukları zaman da başarısızlıklarını kendilerinde arayacakları yerde, bu kez de devlet biçimlerinde arıyorlar.

Tarih boyunca uygulanan, “Egemenliklerine göre devlet biçimleri”ni şu şemayla gösterebiliriz;

Egemenliklerine göre devlet biçimleri

1- Oligarşi

2- Monarşi

a) Mutlak Monarşi

b) Meşruti Monarşi

3- Teokrasi

4- Cumhuriyet

Egemenliklerine göre devlet şekillerinin tanımları şöyle:

Monarşi: Bu bütün siyasi güçlerin hiç kimseye veya kurula karşı sorumlu olmayan bir hükümdar elinde toplandığı yönetim biçimidir. İkiye ayrılır. Mutlak Monarşi, Meşruti Monarşi. Şimdi bunları tanıyalım.

Mutlak Monarşi: Hükümdarın saltanat haklarının kanuni bir sınırlandırmaya tabi tutulmadığı yönetim biçimidir. Bu monarşi türünde Hükümdar, yasama, yürütme ve yargı yetkilerini elinde toplar. Bu gücü asla başka bir organla paylaşmaz. Osmanlı imparatorluğunun ilk dönemleri böyleydi. Başta bir Padişah bulunurdu.

Meşruti Monarşi: Hükümdarın saltanat haklarının kanuni bir sınırlandırmaya tabi tutulduğu yönetim biçimidir. Osmanlı İmparatorluğu son yıllarını bu yönetim biçimiyle doldurdu.

Oligarşi: Devlet iktidarının bir sınıf veya zümre elinde bulunduğu yönetim biçimidir.

Teokrasi: Hakimiyetin Tanrı’ya ait olduğundan hareketle devletin her türlü eylem ve işlemlerinde dini buyruklara uyduğu siyasi yönetim.

Cumhuriyet: Dar anlamda Cumhuriyet, monarşi dışındaki bütün yönetim biçimlerini ifade ederken, geniş anlamda Cumhuriyet, halkın kendi kendini çoğunluk esasına göre yönettiği rejimdir.

Günümüzde hukuki yapılarına göre devlet biçimlerini de şöyle açıklayabiliyoruz:

1- Üniter Devlet: Bütün devlet yetkililerinin tek çatı altında toplandığı devlet türüne, “basit devlet” denir. Üniter devlette devlet merkezileşmiş tek bir otoriteye bağlıdır.

Üniter (basit) devlet, devletin insan topluluğu, ülke ve egemenlik unsurları ile yasama, yürütme ve yargı organları bakımından teknik özelliği gösteren devlet türüdür. Türkiye, Fransa, İtalya gibi devletler böyledir.

2- Karma Devlet: Konfederasyon ve Federasyon olmak üzere iki biçimi vardır.

a) Konfederasyon: Milletler arası hukuki ilişkilerini koruyan iki veya daha fazla devletin belli bir amaçla, özellikle ortak savunmaları sağlamak üzere meydana getirdikleri birliktir. Konfederasyonu teşkil eden devletler hem iç hemde dış bakımdan devlet vasfını korurlar. Konfedere devletler bağımsızlık ve egemenlik hakkına sahip olan devletlerdir. Günümüzde bu türün örneği yoktur.

b) Federasyon: İkidan fazla devletin sınırsız ortak çıkarlarının birleşmesinden meydana gelir. Bu devletler aynı merkezi iktidara sahip olurlar. Federasyonda “Federal Devlet” ve “Federe Devlet” olmak üzere, iki tür devlet bulunur. Federe devletler, anayasanın belirlediği ölçülerde yasama, yürütme ve yargı organlarına sahiptir. Federal Devlet ise federe devletin üzerinde bir siyasi otoriteyi bünyesinde barındırmakla birlikte, yasama, yürütme ve yargıyı üst otorite olarak elinde tutar. Federe devletler, federal yapıdaki tüm bu organların oluşumuna gerek devlet olarak, gerekse vatandaşları itibariyle destek verirler.  ABD, Almanya, Rusya bu türden devletlerdir.