Atatürk'ün Söke'ye gelişi

Atatürk'ün Söke'ye gelişi

Bundan tam 83 yıl önce Mustafa Kemal Atatürk, Söke'ye ayak bastı.

Bundan tam 83 yıl önce Mustafa Kemal Atatürk, Söke'ye ayak bastı. Bugün, saat 09:30'da Cumhuriyet Meydanı'nda Atatürk Anıtı'na çelenk sunma töreniyle başlayacak kutlamalar, Jaletepe İlköğretim Okulu önünde yapılacak törenle devam edecek. 83 yıl önce 9 Şubat 1924 tarihinde Atatürk'ün Söke'ye gelişini, Atatürk Araştırma Dergisi yazarlarından Yrd. Doç. Dr. Günver Güneş şöyle anlatıyor: "Mustafa Kemal Paşanın Aydın ve ilçeleri içerisinde ilk ziyaret ettiği yer Söke olmuştur. Gazi, Cumhuriyetin ilânının hemen ardından 8 Şubat 1924 tarihinde eşi Latife Hanım’la birlikte İzmir üzerinden Kuşadası yoluyla Söke’ye gelmiştir. Mustafa Kemal Paşanın Söke’ye gelişi Kuşadalı olan Mahmut Esat(Bozkurt) Bey’in kendisini Kuşadası’na daveti üzerine gerçekleşmiştir. Mustafa Kemal Paşa daha İzmir’de iken Kuşadası’nı ziyaret edeceğini öğrenen Sökeliler, Belediye Reisi Mustafa (Ersoy) Bey, kasabanın ileri gelen ailelerinden Hacı Halil Paşanın oğlu Hüseyin (Özbaş) Bey öncülüğünde bir heyet oluşturmuşlardır. Kendisinin Söke’yi de şereflendirmesi ricasında bulunmuşlar, Mustafa Kemal Paşa da bu daveti kabul etmişlerdi. Mustafa Kemal Paşa önce Kuşadası’na geçmiş, burada gerekli temas ve incelemelerde bulunduktan sonra, Mahmut Esat (Bozkurt) Bey tarafından kendisi şerefine verilen ziyafete katılmışlardır. Mustafa Kemal Paşa, 9 Şubat 1924 günü saat 14:00 sıralarında Söke’ye gitmek üzere Kuşadası’ndan ayrılmıştır. Beraberinde eşi Latife Hanım, Kazım (Karabekir), Mahmut Esat (Bozkurt), Muhittin (Targan) Beyler de bulunuyordu. Kendisini Aydın’dan karşılamaya gelenler arasında ise Aydın Valisi adına Defterdar Fahri, Tahrirat Müdürü Tacettin, halk adına Belediye Reisi Fuat Şahin (Erlaçin), Meclis-i Umumi azasından Selahaddin, İstinaf Mahkemesi Reisi Reis Beyler yer alıyorlardı. Kafile Mustafa Kemal Paşaya “Hoş geldiniz” demek için Söke’ye doğru yola çıkmışlardır. Bir grup Sökeli Mustafa Kemal Paşayı Gıranta Mevkiinde karşıladılar. Burada Cambazaki lakabıyla tanınan Sökeli Uzun Abidin (Cambazoğlu), “Gazi Hazretlerine Kurban Olayım!” diyerek, kendini Atatürk’ün otomobilinin önüne attı. Hareket burada toplanan kalabalık tarafından takdirle karşılandı. Gıranta’dan bayrak sallanarak Gazi’nin Söke’ye gelmekte olduğu Sökelilere işaret edildi. Mustafa Kemal Paşa maiyeti ile birlikte saat 15.00’de Söke’ye girdi. Abelaki Semtinde çok büyük bir kalabalık tarafından coşkun sevgi gösterileriyle karşılandı. Mustafa Kemal Paşa burada otomobilden indi. Kendisini karşılayanlarla kısa bir görüşme yaptı. Yürüyerek şehre girdi. Jale Tepe İlkokulu’nun önüne gelince burada hazırlanan tören takının altında fotoğraf çektirildi. Ardından doğruca Hükûmet Binası’na gidildi. Hükûmet Binası’ndaki temaslarını tamamlayan Mustafa Kemal Paşa, buradan Belediye’ye giderek şehrin sosyal ve ekonomik durumunu yetkililerle görüşmüş ve halkın sorunlarıyla ilgili bilgi almıştır. Bu ziyaret sebebiyle şehrin “Rum Mahallesine”, “Kemal Paşa” isminin verildiği Mustafa Kemal Paşaya bildirilmiş, Mustafa Kemal Paşa da bundan büyük bir memnuniyet duymuştur. Heyet Belediye’den Türk Ocağı’na gitmiş ve yeni inşa edilmiş olan Söke Türk Ocağı Mustafa Kemal Paşa tarafından açılmıştır. Mustafa Kemal Paşa Söke Türk Ocağı’nda biraz istirahat ettikten sonra, adeti olduğu üzere kahvesini içmiş, ardından Fikir İdman Yurdu ve Türk Ocağı hatırasını güçlendirerek kendi el yazısı ile her iki cemiyetin defterlerine Söke gençliği ile ilgili övücü yazılarını kaleme almıştır. Mustafa Kemal Paşa Söke Türk Ocağı’ndan davet üzerine eşraf’tan Hüseyin (Özbaş) Beyin evine misafir olmuş, burada bir buçuk - iki saat kadar istirahat etmiş ve kendisine burada ikindi çayı ikram edilmiştir. Hüseyin Beyin evine istirahat etmek ve çay ziyafeti için geçildiğinde, bir aile sohbeti olduğu için buraya eşi Lâtife Hanım ve yaverleri Rusuhi Beyler dışında görüşmelere başka kimse katılmamıştır. Heyetin diğer üyeleri hep beraber Söke İstasyonuna gitmişlerdir. Hüseyin (Özbaş) Beyin evinde aile sohbeti devam ederken, İstasyonda bütün heyetin arabaları vagonlara bindiriliyordu. Cemal Özbaş 1980 yılında kendisiyle yapılan bir röportajda ziyaret gününü şöyle anlatmaktadır; “… Güneşli, fakat soğuk bir gündü. Babamın evindeki oturma salonunda bulunan şömine yanmakta idi. Mustafa Kemal Paşa içeriye girdiği zaman şömineye uzak bir yere oturdu. Latife Hanım’da Paşanın yanına geldi. Mustafa Kemal Paşa bir taraftan babamla bir taraftan da annemle konuşuyordu. Konuşmaları özeldi. Bazı sorular sordular ve cevaplar aldılar. Çaylar içilirken özel yaşamıyla ilgili konular konuşuldu. Konuşmaları Mustafa Kemal Paşa’nın özel hayatında ileride olabilecek beklenen şeylerdi…”. Ziyaret sırasında Cemal (Özbaş) Bey Mustafa Kemal Paşanın eski eserlere meraklı olduğunu hissetmiş, daha önce kendisine hediye edilmiş Milet Harabeleri’nde bulunan bazı tarihi eserleri bulundukları dolaptan çıkararak Mustafa Kemal Paşaya takdim etmiştir. Mustafa Kemal Paşa eserlerin içeriğini sorup yanıtlarını aldıktan sonra memnuniyetini belirtip teşekkür etmiştir. Mustafa. Kemal Paşa saat 17:00 sıralarında Hüseyin (Özbaş) Beyin evinden ayrılmıştır. Özel otomobiliyle direksiyonda Mustafa Kemal Paşa'nın izniyle Cemal (Özbaş) olduğu halde hareket edilmiştir. Gazi yolculuğun sonunda İstasyonda bekleyen özel trene bindirilmiştir. Mustafa Kemal Paşa ve beraberindeki heyet 17:30 sıralarında Ortaklar’a doğru gitmek üzere Söke’den ayrılmışlardır. Söke’ye gelişlerinde olduğu gibi, ayrılışlarında da çok büyük bir kalabalık tarafından coşkun sevgi ve bağlılık gösterileriyle uğurlanmışlardır." (Hasan GÖDEŞ)

HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
1 Yorum