Yılmaz ÖLMEZ
Gerçek Gazetesi
Avrupa Birliği’nce başlatılan “Türkiye AB katılım öncesi Mali İşbirliği Türkiye Su Sektörü için Kapasite Geliştirme Projesi” kapsamında Büyük Menderes Nehrinde dün incelemelerde bulunuldu. 2 günden bu yana ülkemizde bulunan AB Yerleşik Eşleştirme Başkanı Henk Sterk, Hollanda, İngiltere ve Slovakya’dan heyet dün Söke’ye gelerek önce SÖKTAŞ İplik fabrikasını ziyaret edip arıtma tesisini gezdiler, ardından da Söke Belediyesi Arıtma Tesisi’ne geldiler. Heyete Aydın Çevre ve Orman İl Müdürü Veli Yorgalı, DSİ 21. Bölge Müdür Yardımcısı Mehmet Kurugöllü, Söke Ovası Sulama Birliği Müdürü Ömer Yıldız eşlik ettiler. Afyon Dinar’dan doğan Büyük Menderes Nehri 570 kilometrelik yolculuğun ardından Söke altında Ege Denizi’ne dökülüyor. Çok değil 15 yıl öncesine kadar bünyesinde birçok balık türünün bulundu nehir, son yıllarda ard arda kurulan sanayi kuruluşlarının atıklarıyla adeta zehir nehrine dönüştü. Büyük Menderes Nehri’nin kirliliği sadece bünyesindeki canlılara değil, bereketli arazilere de zarar vermeye başladı. Denizli ve Aydın Ovalarının geniş bir bölümü Menderes Nehri’nden alınan sularla sulanırken, Söke’ye bağlı Serçin Köy’ü altında 3 yıl önce Baştarafı 1’de oluşturulan Şişme Savak Barajı aracılığıyla nehir suyu Bafa Gölü’ne de aktarılıyor. Fakat nehir suyunun kirliliği nedeniyle Bafa Gölü’nde de ciddi bir kirlilik göze çarpıyor.
Birçok zengin bitki örtüsü ve kuş türü bu kirlilik karşısında yok olmayla karşı karşıya geldi. Söke’nin CHP’li Belediye Başkanı Necdet Özekmekçi yaşanan bu kirliliğe tepki gösteren kişilerin başında geliyor. Çünkü Söke Büyük Menderes Nehri’nin en sonunda bulunmasına rağmen, 1992 yılında atık su arıtma tesisini tamamlayan ilk belediye oldu.
Heyetin 2 saat geç kalması nedeniyle tesisten ayrılmak zorunda kalan Başkan Özekmekçi, ”Havzada bulunan belediyelerin tamamına yakınında atık su arıtma tesisi maalesef yok. Bunlara birde sanayi kuruluşları eklenince kirlilik kaçınılmaz oldu. Herkes evinin önünü zamanında temizleseydi bugün ilçemizi ziyaret eden konuklarımıza nehrin balığını ikram eder, nehrin temizliği için verilecek hibe krediyi başka alanda değerlendirirdik” dedi. Söke’nin Menderes Havzasının sonunda olmasına rağmen gerek SÖKTAŞ İplik fabrikası, gerekse Söke Belediyesi’nin arıtma tesislerinin faal olması, AB heyetinin de dikkatini çekti, takdir topladı.
Söke Arıtma Tesisi’nde incelemede bulunup Söke değerleri hakkında bilgi alan heyet ardından Bafa Gölü’ne hareket ettiler. Öncesinde soruları yanıtlayan Heyet Başkanı Heng Sterk, ”Çevre ve Orman Bakanlığı Çerçeve Direktifi’ne göre hazırlanmış planlar var. Menderes Havzası’ndaki belediye ve sanayi kuruluşlarının da bu planlana uyarak tesislerini tamamlamak zorundalar. Şu anda havzada incelemelerde bunuyoruz.” dedi. Aydın Çevre ve Orman İl Müdürü Veli Yorgalı’da, ”Proje Afyon, Denizli, Uşak ve Aydın illerini kapsıyor. Bu nedenle de ortak hareket edilip, projenin bir bütün olarak ele alınması isteniyor. Bu planlamalar doğrultusunda öncelikle belediyelerin arıtma tesislerini tamamlamaları adına hazırlanacak tesis projelerine AB hibe kredileri sağlayacağız. Yine Organize Sanayi Bölgelerimiz için düşük faizli kredi temininde bulunabilirsek soruna top yekûn çözüm bulmuş olacağız. Tabiî ki bu kirliliğin üstesinden gelebilmek için havza ile koordine içerisinde olunacak, eş zamanlı proje hayata geçirilecek. Menderes Nehri’nin kirliliğiyle mücadele edilebilmesi için ayrılan projenin tutarı ise 2,5 Milyon Euro. Projenin hayata geçirilme süresi de 2 yıl. Dün Aydın sınırları içerisinde incelemelerde bulunan heyet Uşak ve Denizli İllerinde de incelemelerde bulunacaklar” dedi.