* Önceki sayıdan devam

Danişmentli İsmail Efe, emrindeki birliklerle Biga – Bandırma havalisindeki Aznavur isyanlarını bastırmak için Balıkesir’deki İzmir Kuzey Cephesi kumandanlık emrine girmiştir. ”

İsyanı bastırmak için Bolu-Düzce taraşarını da geçmek gerekli görüldüğü için tekrar yardım istenmesi üzerine, Demirci Mehmet Efe, kendi emrinde çalışan ve  “… Puslu Mestan Efe ( şehit olmuştur ) Turnacı Mehmet Efe ve Dokuzun Mehmet Efe kumandalarında her birinde 100 atlı zeybeklerden ve bunların aralarına ilave edilen milli atlılardan ceman 300 atlıdan mürekkep üç bölük teşkil ettik. Bu üç bölük başına Unkapanalı   YÜZBAŞI NURİ BEYİ KUMANDAN YAPTIK.

Bölük kumandanlarının yanlarına birer atlı zabit tefrik ettik.

Bu zeybek ve milis süvari alayını 6 Mayıs 1920  tarihinde trenlere Nazilli’de bindirilerek Çivril’e gönderilmişlerdir. Çivril’den Uşak demiryoluna kadar karadan gitmişlerdir. Oradan da Albay Refet Bey kumandasına girmek üzere Eskişehir’e trenle gideceklerdir. Bu atlı alaya kazalardan katılmak isteyenlerin Çivril de ulaşmasını Çivril’e yakın kazalara bildirdik… ”

Demirci Mehmet Efe Aznavura karşı gönderdiği bu değerli Aydın’ın  efelerini sahip olmak ve değer verdiğini göstermek için Çivril’e kadar Kurmay Binbaşı Nazım Bey’le birlikte gitmişlerdir. Çivril istasyonunda zeybek ve milis atlılarını, isyan bastırmak için çıkılan bu yolun kutsallığını vatanseverliği güzel sözlerle söylemiş onlara güven ve heyecan vermiştir.

Çünkü, çıkılan ve gidilen yol Mustafa Kemal’in yolu, Cumhuriyet’in yoludur.

Demirci Mehmet Efe’nin

Kazalara yazdığı telgraf

Demirci Mehmet Efenin kazalardan istediği atlılar için yazdırdığı telgraf çok önemlidir. Çünkü  Kaza Heyeti Milliye’lerine 15 atlı süvarinin Çivril’de 24 saat içinde hazır bulundurulması yönündeki telgrafa bazı ilçelerin olumlu davranışlarına rağmen bir ilçeden olumsuz cevap gelmiştir.

Zira Ankara’dan telgraşar ile yardım istendiği için elde hazır kuvvet bulundurmak ihtiyacı hissedilmiştir. Bu nedenle her ilçeden 15-20 silahlı ve atlı erlerin gönderilmesi istenmiştir. Albay Şefik Bey 57. Tümen kumandanı sıfatını kullanarak Demirci Mehmet Efe ağzı ile nasihat edici, korkutucu telgraf metni yazmak istediği sırada, bir ilçenin olumsuz yanıtını da kızdığı için, Demirci Mehmet Efe, “.. Yok bu kafirlere katip, ben söyleyeyim sen yaz demesi üzerine yazılan telgraf metni değişmiştir. Telgrafta, istenilen atlıların sayısı arttırılmış hem de ;

 Çivril istasyonunda istediğim miktarda atlı asker hazır bulundurulmaz ise bunun iki misli miktarını sizden isterim. Ayni zamanda o saatte Çivril’de noksan bulursam VATANİN SELAMETİ İÇİN kafalarınızı kesmek üzere yanınıza geleceğim….” 

Bu telgraf üzerine ilçeler korkarak görevlerini yerine getirmiştir. Demirci Mehmet Efe , gelen atlı askerleri sayarak bölük kumandanlarına teslim etmiş ve Çivril’den Uşak hattına, Aydın’ın yetiştirdiği milli mücadele için canları feda etmeğe hazır olan bu efelerini uğurlamış sonrasında Nazilli’ye dönmüştür.

Danişmentli İsmail Efe’nin Aznavur isyanının bastırılmasında büyük gayret ve çabaları olmuştur. Çerkez Etem kumandası altına girmiş bulunan tüm milli kuvvetler toplamı 5.000 piyade, 1.500 atlı ve 6 top kullanılmış Aznavur elinde iki top ve 6.000 başıbozuk askeri bulunmuştur. Susığırlık ile Kirmasti arasında kıstırılan isyancılar 5 saat kadar Kuva-yı Milliyeciler karşısında dayanabilmişler sonrasında dağılmış ve kaçmaya başlamışlardır. Başlarındaki liderler ise İngiliz gemileriyle Karabiga’dan İstanbul’a Padişahlarının yanına kaçmışlardır.

“..Danişmentli İsmail Efe, bu isyanın bastırılması sırasında isyancıların elinde bulunan bir topu kızanlarıyla birlikte el koyarak kumandan Refet Bey’e teslim ettiği için Mustafa Kemal Paşa kendisini MİLİS BİNBAŞI  payesiyle onurlandırmıştır.

Ayrıca;

Milli Mücadeledeki hizmetleri nedeniyle, KIRMIZI ŞERİTLİ İSTİKLAL MADALYASI ile ödüllendirilmiştir…

Ortalık yine toz duman,dağlar dumanlı

Düşman giysi değiştirmiş, amacı ayni,

Türkler geçmişini çabuk unuttu,

Hainlerin kolunda düşman geliyor EFEM.

Refet Bele, Hacı Süleyman hepsi kol kola,

Arap yüzbaşı, efeler çıkmış meydana,

Ulusal dik duruşla her yer çınlaya,

Ben seni en çok o gün, sevmiştim EFEM.

Bilgisiz düşünmek büyük bir bela

Çalı kakıcılar doldu meydana,

Atamızın gösterdiği, bilimsel yola,

Kan emici sülükler yapıştı, EFEM.  …”             

Bu isyan bastırılmasa idi, Cumhuriyet’imizin kurulması kolay olur muydu? Aydın’ımızın bu yiğit evladı Danişmetli İsmail Efe, Demirci Mehmet Efe’nin talimatıyla  Bolu – Düzce’ye kadar gitmedi mi ? Canını bu vatan için siper etmedi mi ?

Resmi belgeler ve kayıtlar bunu teyit etmiyor mu? Kızı Huriye Doğan’ın aldığı yetim maaşı bunu teyit etmiyor mu? O zaman neden sahip çıkmıyoruz efelerimize !…   

- Bitti -